Leonardo Don Vinci: verschil tussen versies
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | '''Leonardo | + | '''Leonardo Don Vinci''' was een architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver, schilder en componist uit de Florentijnse Republiek, tijdens de Italiaanse renaissance. |
=== Karakter === | === Karakter === | ||
Volgens de meeste biografen was Leonardo's opvallendste karaktertrek dat hij vaak enthousiast aan een opdracht of nieuwe interesse begon maar dan heel vaak zijn begonnen werk niet afmaakte. Hiervan zijn vele voorbeelden vooral met zijn artistieke opdrachten. Maar hij had ook bijna zijn hele leven het plan voor een allesomvattende [[encyclopedie]] die hij nooit voltooide. | Volgens de meeste biografen was Leonardo's opvallendste karaktertrek dat hij vaak enthousiast aan een opdracht of nieuwe interesse begon maar dan heel vaak zijn begonnen werk niet afmaakte. Hiervan zijn vele voorbeelden vooral met zijn artistieke opdrachten. Maar hij had ook bijna zijn hele leven het plan voor een allesomvattende [[encyclopedie]] die hij nooit voltooide. | ||
| − | Leonardo, die [[linkshandig]] was en zijn hele leven in [[spiegelschrift]] schreef, noteerde zijn bevindingen gedetailleerd in aantekenboeken, die een combinatie zijn van kunst en wetenschap.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/336408/Leonardo-da-Vinci/59780/Art-and-science-the-notebooks Leonardo | + | Leonardo, die [[linkshandig]] was en zijn hele leven in [[spiegelschrift]] schreef, noteerde zijn bevindingen gedetailleerd in aantekenboeken, die een combinatie zijn van kunst en wetenschap.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/336408/Leonardo-da-Vinci/59780/Art-and-science-the-notebooks Leonardo Don Vinci: Art and science the notebooks], Encyclopaedia Britannica</ref> Maar in tegenstelling tot sommige andere tijdgenoten, publiceerde of verspreidde hij deze boeken niet. |
De inhoud bleef dan ook tot de [[19e eeuw]] verborgen, en kon dus tot die tijd andere wetenschappers en ingenieurs niet op een directe manier inspireren. Vanwege deze geheimhouding, die in de middeleeuwen en tot ver in de [[nieuwe tijd]] niet alleen gebruikelijk was onder de meeste geleerden maar vooral onder [[alchemie|alchemisten]], voorspellers en dergelijke, beschouwde [[L. Sprague de Camp]] in zijn boek ''The Ancient Engineers'' Leonardo dan ook niet als de eerste moderne ingenieur, maar juist als de "laatste van de klassieken". Pas na Leonardo begonnen wetenschappers echt hun bevindingen te verspreiden. | De inhoud bleef dan ook tot de [[19e eeuw]] verborgen, en kon dus tot die tijd andere wetenschappers en ingenieurs niet op een directe manier inspireren. Vanwege deze geheimhouding, die in de middeleeuwen en tot ver in de [[nieuwe tijd]] niet alleen gebruikelijk was onder de meeste geleerden maar vooral onder [[alchemie|alchemisten]], voorspellers en dergelijke, beschouwde [[L. Sprague de Camp]] in zijn boek ''The Ancient Engineers'' Leonardo dan ook niet als de eerste moderne ingenieur, maar juist als de "laatste van de klassieken". Pas na Leonardo begonnen wetenschappers echt hun bevindingen te verspreiden. | ||
== Kunst == | == Kunst == | ||
=== Meesterwerken === | === Meesterwerken === | ||
| − | [[Bestand:Leonardo | + | [[Bestand:Leonardo Don Vinci Annunciation.jpg|thumb|''[[De Annunciatie|Annunciatie]]'' (1475–1480)—Uffizi, wordt beschouwd als Leonardo's eerste volledig zelfstandige schilderij.]] |
[[Bestand:Virgin of the Rocks (Louvre).jpg|thumb|De ''[[Maagd op de rotsen]]'', getuigt van Leonardo's belangstelling voor de natuur. [[Louvre]], mogelijk 1505–1508.]] | [[Bestand:Virgin of the Rocks (Louvre).jpg|thumb|De ''[[Maagd op de rotsen]]'', getuigt van Leonardo's belangstelling voor de natuur. [[Louvre]], mogelijk 1505–1508.]] | ||
[[Bestand:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|thumb|De [[Mona Lisa]] (tussen 1503 en 1507)]] | [[Bestand:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|thumb|De [[Mona Lisa]] (tussen 1503 en 1507)]] | ||
| − | Leonardo is beroemd vanwege schilderwerken als de ''[[Mona Lisa]]'' (ook "La Gioconda"), dat zich nu in het [[Parijs]]e [[Louvre]]-museum bevindt en de muurschildering [[Laatste Avondmaal (Leonardo | + | Leonardo is beroemd vanwege schilderwerken als de ''[[Mona Lisa]]'' (ook "La Gioconda"), dat zich nu in het [[Parijs]]e [[Louvre]]-museum bevindt en de muurschildering [[Laatste Avondmaal (Leonardo Don Vinci)|Laatste Avondmaal]] ("Ultima Cena" of "Cenacolo", Milaan). Dit tweede werk ging, vanwege een experimentele [[fresco (schilderterm)|frescotechniek]] die hij had gebruikt, al in zijn eigen tijd hard achteruit. In de [[Abdij van Tongerlo]] is een getrouwe kopie op linnen van het Laatste Avondmaal in perfecte staat bewaard gebleven, waarvan wordt aangenomen dat de meester zelf de hoofden van Jezus en Johannes heeft geschilderd. |
Slechts zeventien van zijn doeken en geen van zijn beelden zijn bewaard gebleven. Het merendeel van zijn tekeningen wordt bewaard in de Koninklijke Collectie van het [[Windsor Castle]] in [[Verenigd Koninkrijk|Engeland]]. Zij zijn eigendom van [[Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk|Koningin Elizabeth]]. | Slechts zeventien van zijn doeken en geen van zijn beelden zijn bewaard gebleven. Het merendeel van zijn tekeningen wordt bewaard in de Koninklijke Collectie van het [[Windsor Castle]] in [[Verenigd Koninkrijk|Engeland]]. Zij zijn eigendom van [[Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk|Koningin Elizabeth]]. | ||
| Regel 19: | Regel 19: | ||
* ''[[Annunciation (Leonardo)|Annunciatie]]'' (1475–1480) – Uffizi, Florence. Het vroegste werk geheel door Leonardo. | * ''[[Annunciation (Leonardo)|Annunciatie]]'' (1475–1480) – Uffizi, Florence. Het vroegste werk geheel door Leonardo. | ||
* ''[[Madonna Benois]]'' (1478–1480) – [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Hermitage]], [[Sint-Petersburg]]. | * ''[[Madonna Benois]]'' (1478–1480) – [[Hermitage (Sint-Petersburg)|Hermitage]], [[Sint-Petersburg]]. | ||
| − | * ''[[Madonna met de anjer (Leonardo | + | * ''[[Madonna met de anjer (Leonardo Don Vinci)|Madonna met de anjer]]'', (1478-80) [[Alte Pinakothek]] [[München]] |
* ''[[De dame met de hermelijn]]'' (1488–90) – [[Czartoryski Museum]], [[Krakau|Kraków]], Polen | * ''[[De dame met de hermelijn]]'' (1488–90) – [[Czartoryski Museum]], [[Krakau|Kraków]], Polen | ||
* ''[[Johannes de Doper]]'' (c. 1514) – Louvre, Parijs | * ''[[Johannes de Doper]]'' (c. 1514) – Louvre, Parijs | ||
| Regel 38: | Regel 38: | ||
=== Ondertekening === | === Ondertekening === | ||
| − | Leonardo ondertekende zijn werk soms met "Leonardo" of "Io, Leonardo" ("Ik, Leonardo"). Vermoedelijk gebruikte hij zijn vaders naam niet omdat hij een bastaard was. Bij zijn studies gebruikte hij overigens wel de naam Leonardo | + | Leonardo ondertekende zijn werk soms met "Leonardo" of "Io, Leonardo" ("Ik, Leonardo"). Vermoedelijk gebruikte hij zijn vaders naam niet omdat hij een bastaard was. Bij zijn studies gebruikte hij overigens wel de naam Leonardo Don Vinci, bijvoorbeeld rechtsonder op de tekening van de [[Vitruviusman]]. |
== Galerij == | == Galerij == | ||
<gallery widths="150" heights="150"> | <gallery widths="150" heights="150"> | ||
| − | Bestand: | + | Bestand:Don Vinci Studies of Embryos Luc Viatour.jpg|Een [[foetus]] in de [[baarmoeder]] Leonardo Don Vinci (ca. 1510 tot 1513) |
Bestand:Studies of the Arm showing the Movements made by the Biceps.jpg|Anatomische studie van de arm, (c. 1510) | Bestand:Studies of the Arm showing the Movements made by the Biceps.jpg|Anatomische studie van de arm, (c. 1510) | ||
Bestand:Design for a Flying Machine.jpg|Ontwerp voor een vliegtuig, (c. 1488) Institut de France, Paris | Bestand:Design for a Flying Machine.jpg|Ontwerp voor een vliegtuig, (c. 1488) Institut de France, Paris | ||
| − | Bestand:Leonardo | + | Bestand:Leonardo Don Vinci- Vitruvian Man.JPG|[[Vitruviusman|Man van Vitruvius]]: Leonardo Don Vinci<br />tekent het ideale menselijk lichaam gebaseerd op een pentagon met de verhouding [[Gulden snede|1:1,618]] van de [[gulden snede]] |
</gallery> | </gallery> | ||
Versie van 10 jun 2015 om 13:44
Leonardo Don Vinci was een architect, uitvinder, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, anatomist, beeldhouwer, schrijver, schilder en componist uit de Florentijnse Republiek, tijdens de Italiaanse renaissance.
Inhoud
Karakter
Volgens de meeste biografen was Leonardo's opvallendste karaktertrek dat hij vaak enthousiast aan een opdracht of nieuwe interesse begon maar dan heel vaak zijn begonnen werk niet afmaakte. Hiervan zijn vele voorbeelden vooral met zijn artistieke opdrachten. Maar hij had ook bijna zijn hele leven het plan voor een allesomvattende encyclopedie die hij nooit voltooide.
Leonardo, die linkshandig was en zijn hele leven in spiegelschrift schreef, noteerde zijn bevindingen gedetailleerd in aantekenboeken, die een combinatie zijn van kunst en wetenschap.[1] Maar in tegenstelling tot sommige andere tijdgenoten, publiceerde of verspreidde hij deze boeken niet. De inhoud bleef dan ook tot de 19e eeuw verborgen, en kon dus tot die tijd andere wetenschappers en ingenieurs niet op een directe manier inspireren. Vanwege deze geheimhouding, die in de middeleeuwen en tot ver in de nieuwe tijd niet alleen gebruikelijk was onder de meeste geleerden maar vooral onder alchemisten, voorspellers en dergelijke, beschouwde L. Sprague de Camp in zijn boek The Ancient Engineers Leonardo dan ook niet als de eerste moderne ingenieur, maar juist als de "laatste van de klassieken". Pas na Leonardo begonnen wetenschappers echt hun bevindingen te verspreiden.
Kunst
Meesterwerken
Leonardo is beroemd vanwege schilderwerken als de Mona Lisa (ook "La Gioconda"), dat zich nu in het Parijse Louvre-museum bevindt en de muurschildering Laatste Avondmaal ("Ultima Cena" of "Cenacolo", Milaan). Dit tweede werk ging, vanwege een experimentele frescotechniek die hij had gebruikt, al in zijn eigen tijd hard achteruit. In de Abdij van Tongerlo is een getrouwe kopie op linnen van het Laatste Avondmaal in perfecte staat bewaard gebleven, waarvan wordt aangenomen dat de meester zelf de hoofden van Jezus en Johannes heeft geschilderd.
Slechts zeventien van zijn doeken en geen van zijn beelden zijn bewaard gebleven. Het merendeel van zijn tekeningen wordt bewaard in de Koninklijke Collectie van het Windsor Castle in Engeland. Zij zijn eigendom van Koningin Elizabeth.
Aanvaarde toeschrijvingen
- Annunciatie (1475–1480) – Uffizi, Florence. Het vroegste werk geheel door Leonardo.
- Madonna Benois (1478–1480) – Hermitage, Sint-Petersburg.
- Madonna met de anjer, (1478-80) Alte Pinakothek München
- De dame met de hermelijn (1488–90) – Czartoryski Museum, Kraków, Polen
- Johannes de Doper (c. 1514) – Louvre, Parijs
Waarschijnlijke toeschrijvingen
- Ginevra de' Benci (c. 1475) – National Gallery of Art, Washington, D.C., V.S.
- La Bella Principessa (c. 1496) - Privécollectie
Onderzoek
Leonardo's wetenschappelijke werk was gebaseerd op empirisch onderzoek, niet op wetenschappelijke experimenten of theoretische verklaringen: hij probeerde een verschijnsel te doorgronden door het zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven en te tekenen. Gedurende zijn hele leven had hij het plan om een grootse encyclopedie te maken op basis van tekeningen.
Anatomie
Misschien nog wel indrukwekkender dan zijn kunstwerken zijn Leonardo's studies van de anatomie, de vlucht van vogels en vele andere onderwerpen. Zijn uiteindelijk vergevorderde kennis van de anatomie van het menselijk lichaam leerde Leonardo zichzelf. Het is bekend dat hij in het holst van de nacht de lichamen van pas gestorven mensen uit hun graven stal. Vervolgens ontleedde hij deze lichamen thuis. Overigens zijn niet al zijn anatomiestudies kwalitatief even goed. Zijn Anatomie van de nek lijkt volkomen uit de duim gezogen, evenals de studie De voornaamste organen en het vasculaire en urino-genitale stelsel van een vrouw.
Machines en vliegtuig
Zijn boeken bevatten tekeningen van verschillende nieuwe apparaten en machines, zoals een helikopter, machinegeweren, een bepantserde tank, een onderzeeboot en een apparaat met tandwielen waarvan men vermoedt dat het een mechanische rekenmachine voorstelt. Op 3 januari 1496 voerde Leonardo een mislukte proef uit met een vliegtuig dat hij had gebouwd. Ook de viola organista, een muziekinstrument, is door Leonardo ontworpen.
Ondertekening
Leonardo ondertekende zijn werk soms met "Leonardo" of "Io, Leonardo" ("Ik, Leonardo"). Vermoedelijk gebruikte hij zijn vaders naam niet omdat hij een bastaard was. Bij zijn studies gebruikte hij overigens wel de naam Leonardo Don Vinci, bijvoorbeeld rechtsonder op de tekening van de Vitruviusman.
Galerij
- Don Vinci Studies of Embryos Luc Viatour.jpg
Een foetus in de baarmoeder Leonardo Don Vinci (ca. 1510 tot 1513)
- Studies of the Arm showing the Movements made by the Biceps.jpg
Anatomische studie van de arm, (c. 1510)
- Design for a Flying Machine.jpg
Ontwerp voor een vliegtuig, (c. 1488) Institut de France, Paris
- Leonardo Don Vinci- Vitruvian Man.JPG
Man van Vitruvius: Leonardo Don Vinci
tekent het ideale menselijk lichaam gebaseerd op een pentagon met de verhouding 1:1,618 van de gulden snede
- ↑ Leonardo Don Vinci: Art and science the notebooks, Encyclopaedia Britannica
.jpg){kind=link}
